Σηροτροφία


Η σηροτροφία αποτελεί κλάδο της κτηνοτροφίας και ασχολείται με την εκτροφή μεταξοσκωλήκων για την παραγωγή μεταξιού. H τέχνη της εκτροφής του μεταξοσκώληκα και της παραγωγής μεταξιού είναι γνωστή εδώ και περισσότερο από 4000 χρόνια.

Η εκτροφή του μεταξοσκώληκα

Όταν την άνοιξη ο καιρός σταθεροποιηθεί και τα νέα φύλλα της μουριάς αποκτήσουν ένα μέγεθος 5 εκ. περίπου, στις περιοχές όπου θα γίνουν εκτροφές, θα πρέπει να αρχίσει η επώαση των αβγών.

Η επώαση των αβγών διαρκεί 10-12 ημέρες, η δε εκκόλαψη των προνυμφών ολοκληρώνεται μέσα σε περίπου ένα τριήμερο. Από την καλή επώαση των αβγών, η οποία δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την συγχρονισμένη εκκόλαψη, εξαρτάται και η καλή απόδοση της εκτροφής.

Η επώαση των αβγών πραγματοποιείται σε ειδικούς χώρους (επωαστικοί θάλαμοι), όπου δημιουργούνται οι κατάλληλες συνθήκες θερμοκρασίας, υγρασίας, φωτισμού και αερισμού. Εάν η επώαση δεν γίνει σε επωαστικό θάλαμο, τότε θα πρέπει να διαμορφωθεί ένας χώρος (μικρό δωμάτιο) όπου να μπορεί να διατηρηθούν κατά το δυνατόν οι επιθυμητές συνθήκες. Η επώαση των αβγών πρέπει να ξεκινήσει παράλληλα με την εμφάνιση των πρώτων φύλλων της μουριάς.

μεταξοσκώληκες μετάξι

Αν οι νεαροί μεταξοσκώληκες αρχίσουν τον βιολογικό τους κύκλο πολύ νωρίς, θα υπάρχει ανεπάρκεια τροφής, ενώ αν βγουν από τα αβγά πολύ αργά, δεν θα αναπτυχθούν σωστά, γιατί η τροφή θα είναι ακατάλληλη για τα πολύ μικρά στοματικά τους μόρια, καθώς τα φύλλα θα είναι πολύ σκληρά. Η εκκόλαψη των προνυμφών πρέπει να είναι συγχρονισμένη (μέσα σε 2-3 μέρες) και σε ποσοστό τουλάχιστον 95%. Μετά την ολοκλήρωση της εκκόλαψης παραμένουν μόνο τα κελύφη των αβγών.

Σηροτροφεία

Τα σηροτροφεία, δηλαδή οι χώροι όπου διενεργούνται οι εκτροφές, τα διακρίνουμε σε μόνιμα και προσωρινά. Τα μόνιμα σηροτροφεία είναι ειδικά κατασκευασμένα κτίρια, τα οποία είναι εφοδιασμένα με εγκαταστάσεις και συστήματα για την εξασφάλιση των κατάλληλων συνθηκών θερμοκρασίας και υγρασίας, παρέχοντας παράλληλα ευκολίες στην εκτέλεση των αναγκαίων εργασιών της εκτροφής. Για τις εκτροφές μπορεί να χρησιμοποιηθεί και κάθε χώρος που έχει κατασκευαστεί για άλλο σκοπό, όπως δωμάτια σπιτιών, αποθήκες, στάβλοι, θερμοκήπια κ.λπ., αρκεί να μπορεί να εξασφαλίσει τις βασικές συνθήκες που είναι απαραίτητες για την εκτροφή και να είναι ελεύθερος για το χρονικό διάστημα που γίνεται η εκτροφή ή οι εκτροφές

Είναι απαραίτητος ο καλός αερισμός, με παράθυρα στα οποία τοποθετούνται σήτες για την προστασία από έντομα, ποντίκια κ.λπ. Οικονομικές κατασκευές με θέρμανση και σύστημα δροσισμού είναι κατάλληλες για πολλαπλές εκτροφές.

Για την εξοικονόμηση επιφάνειας, οι μεταξοσκώληκες εκτρέφονται πάνω σε «εταζέρες» (ή «κρεβάτια») που τοποθετούνται η μία πάνω από την άλλη, στηριζόμενες σε ξύλινα στηρίγματα. Συνήθως χρησιμοποιούνται 3 όροφοι από εταζέρες που απέχουν μεταξύ τους 75 εκατοστά.

Διάρκεια

Η προνύμφη του μεταξοσκώληκα υφίσταται 4 εκδύσεις ή αποδερματώσεις που προσδιορίζουν τις 5 «ηλικίες» της.
Κατά τη διάρκεια του «ύπνου» και όσο διαρκεί η έκδυση, η προνύμφη παύει να τρέφεται, αγκιστρώνεται σε μια θέση με τα ψευδοπόδια, σηκώνει τον θώρακα και το κεφάλι και παραμένει έτσι ακίνητη, μέχρι να αρχίσει η διαδικασία της αποδερμάτωσης, οπότε σχίζεται το δέρμα κοντά στο κεφάλι και εξέρχεται από αυτό έχοντας περάσει στην επόμενη «ηλικία», με νέο δέρμα, ικανό να χωρέσει το -με  ραγδαίους ρυθμούς αυξανόμενο- σώμα της.

«Ύπνος» ονομάζεται η πολύ χαρακτηριστική κατάσταση της ακινησίας που προηγείται της αποδερμάτωσης και διαρκεί 1 έως 1,5 ημέρες κατά περίπτωση. «Ηλικία» ονομάζεται η χρονική περίοδος του βιολογικού κύκλου της προνύμφης, η οποία αρχίζει με την εκκόλαψη ή την ολοκλήρωση μίας αποδερμάτωσης και τελειώνει με την έναρξη του αντίστοιχου «ύπνου». Έτσι, κάτω από κανονικές συνθήκες, το στάδιο εκτροφής των μεταξοσκωλήκων, πολυϋβριδίων μονόγονων ή δίγονων φυλών, το οποίο συμπίπτει με το προνυμφικό στάδιο, έχει διάρκεια από 26 έως 30 ημέρες.

Επισημαίνεται ότι το στάδιο της προνύμφης επηρεάζεται πολύ από τη θερμοκρασία και τις άλλες περιβαλλοντικές παραμέτρους. Η διάρκεια των διαφόρων αναπτυξιακών σταδίων ποικίλλει.

Είναι απαραίτητος ο καλός αερισμός, με παράθυρα στα οποία τοποθετούνται σήτες για την προστασία από έντομα, ποντίκια κ.λπ. Οικονομικές κατασκευές με θέρμανση και σύστημα δροσισμού είναι κατάλληλες για πολλαπλές εκτροφές.
Για την εξοικονόμηση επιφάνειας, οι μεταξοσκώληκες εκτρέφονται πάνω σε «εταζέρες» (ή «κρεβάτια») που τοποθετούνται η μία πάνω από την άλλη, στηριζόμενες σε ξύλινα στηρίγματα. Συνήθως χρησιμοποιούνται 3 όροφοι από εταζέρες που απέχουν μεταξύ τους 75 εκατοστά.